بوم کسب و کار چیست؟
بوم کسب و کار (بیزینس مدل) ابزاری برای نمایش منظم اجزای اصلی یک شرکت یا استارتاپ و نحوه ایجاد ارزش برای مشتریان و سازمان در فرایند کسب درآمد است. این ابزار توسط الکساندر اوستروالدر و ایو پیگنور طراحی شده و در کتاب “کسب و کار ناب: از ایده تا مدل کسب و کار” معرفی شد. حال که با تعریف بوم کسب و کار آشنا شدید، به معرفی اجزای مدل کسب و کار می پردازیم.
فهرست مطالب
اجزای بوم کسب و کار
بیزینس مدل (Business Model) شامل ۹ بخش اصلی است که همه جنبههای مهم یک کسب و کار را پوشش میدهد.
- بخش بازار: در این قسمت از اجزای بوم کسب و کار توضیح دهید که کسب و کار شما برای چه کسانی ارزش ایجاد میکند. این شامل تقسیمبندی بازار و تمرکز بر روی گروههای مشخصی از مشتریان است.
- ارزش پیشنهادی: این قسمت از بوم کسب و کار به توضیح ارزشی میپردازد که کسب و کار شما برای مشتریان خود ایجاد میکند. به بیان دیگر، در این بخش باید شرح دهید که چرا مشتریان باید از شما خرید کنند؟
- کانالها: این بخش روشها و مسیرهایی را توضیح میدهد که از طریق آنها پیشنهاد ارزش شما به دست مشتریان میرسد.
- روابط با مشتریان: این بخش از اجزای مدل کسب و کار نشان میدهد که چگونه با مشتریان ارتباط برقرار میکنید تا آنها را جذب و نگهداری کنید.
- جریان درآمد: در این قسمت باید توضیح دهید که قرار است چگونه از مشتریان درآمد کسب کنید.
- منابع کلیدی: این بخش منابع اصلی را که برای اجرای بوم کسب و کار شما ضروری هستند، شناسایی میکند.
- فعالیتهای کلیدی: این قسمت از بیزینس مدل فعالیتهای اصلی را که برای ارائه پیشنهاد ارزش، دستیابی به بازارها، حفظ روابط با مشتریان و کسب درآمد ضروری هستند، تشریح می کند.
- شراکتهای کلیدی: در این بخش باید شرکای اصلی و ائتلافهایی را که به شما کمک میکنند تا بوم کسب و کارتان را بهتر اجرا کنید، معرفی نمایید.
- ساختار هزینهها: این قسمت از اجزای بوم کسب و کار هزینههای اصلی مرتبط با اجرای مدل کسب و کار شما را توضیح میدهد.
تفاوت بیزینس پلن و بیزینس مدل
تفاوت بیزینس مدل و بیزینس پلن را میتوان از چندین جنبه بررسی کرد. این دو اصطلاح گاهی اوقات به طور مبادلهای استفاده میشوند، اما در واقع، اشاره به دو مفهوم متفاوت با اهداف و کاربردهای متفاوت دارند:
بوم کسب و کار (Business Model)
مدل کسب و کار به چگونگی ایجاد، تحویل و گرفتن ارزش توسط یک شرکت اشاره دارد. این مدل، اساس و چارچوب کلی کسب و کار را توضیح میدهد.
مدل کسب و کار بر روی ساختار اصلی کسب و کار، شامل مشتریان هدف، بازارها، محصولات یا خدمات، روشهای درآمدزایی، منابع کلیدی و شراکتها تمرکز دارد. هدف از تعریف بوم کسب و کار، درک و توضیح نحوهی ایجاد ارزش و کسب درآمد است.
مدل کسب و کار معمولاً به صورت یک نمودار ساده یا خلاصهای شفاف و مختصر ارائه میشود که استراتژی کلی کسب و کار را نشان میدهد.
طرح کسب و کار (Business Plan)
طرح کسب و کار (Business Plan) یک سند جامع است که جزئیات دقیقی در مورد نحوه اجرای یک مدل کسب و کار، استراتژیهای بازاریابی، تجزیه و تحلیل مالی، برنامههای عملیاتی و اهداف آینده را ارائه میدهد. این طرح بر روی نحوه اجرای طرح مدل کسب و کار و رسیدن به اهداف کسب و کار تمرکز دارد. این شامل تحلیل بازار، استراتژیهای بازاریابی و فروش، برنامههای مالی و پیشبینیها و مدیریت تیم و عملیات میشود.
هدف اصلی طرح کسب و کار، ارائه یک نقشه راه دقیق برای راهاندازی و رشد یک کسب و کار است. همچنین میتواند به عنوان ابزاری برای جذب سرمایهگذاران و شرکای تجاری مورد استفاده قرار گیرد.
طرح کسب و کار به صورت یک سند متنی تفصیلی است که میتواند شامل چندین صفحه با جداول، نمودارها و پیوستهای مربوطه باشد.
به طور خلاصه، بوم کسب و کار چارچوب کلی و استراتژی ایجاد ارزش را تعریف میکند، در حالی که طرح کسب و کار جزئیات عملی و اجرایی را برای تحقق آن استراتژی فراهم میآورد. لازم به ذکر است که هر دو عنصر برای موفقیت بلندمدت یک کسب و کار حیاتی هستند.
دوره طراحی بیزینس مدل
در این دوره با نحوه طراحی بوم کسب و کار (بیزینس مدل) آشنا خواهید شد
دوره طراحی بیزینس مدل
در این دوره با نحوه طراحی بوم کسب و کار (بیزینس مدل) آشنا خواهید شد
استفاده از بیزینس مدل چه مزایایی دارد؟
استفاده از بوم کسب و کار میتواند مزایای متعددی برای کسبوکارهاداشته باشد. این مزایا شامل موارد زیر است:
- صاحبان کسبوکار به کمک بیزینس مدل می توانند بر روی جنبههای اصلی و کلیدی بیزینس خود تمرکز کنند. این کار باعث میشود تا مفاهیم پیچیده و ایدههای کسبوکار به صورت ساده و قابل فهم بیان شوند.
- امکان تغییر و بهروزرسانی آسان بوم کسب و کار وجود دارد. این امر به کسبوکارها اجازه میدهد تا به سرعت به تغییرات بازار یا تغییرات درون سازمانی واکنش نشان دهند.
- بیزنس مدل یک زبان مشترک برای ارتباط بین بخشهای مختلف یک سازمان فراهم میآورد. این امر باعث ایجاد هماهنگی بهتر و درک متقابل خواهد شد.
- با بررسی دقیق هر بخش از بوم کسب و کار، کسبوکارها میتوانند فرصتهای جدید را کشف کرده و چالشهای پیشروی خود را بهتر درک کنند.
سایر مزایای بوم کسب و کار
- بوم کسب و کار در تصمیمگیری مبتنی بر داده نقش چشمگیری دارد؛ چرا که تمام جنبههای کسبوکار را در یک چارچوب سازماندهیشده تحلیل میکند.
- این ابزار فرایند برنامهریزی استراتژیک را سادهتر کرده و به کسبوکارها کمک میکند تا استراتژیهای خود را با دیدگاهی جامع توسعه دهند.
- بیزینس مدل میتواند به عنوان ابزاری برای ارائه و توضیح مدل کسبوکار به سرمایهگذاران و بانکها استفاده شود. (این امر میتواند فرآیند جذب سرمایه را تسهیل کند).
- بوم کسب و کار با فراهم آوردن چارچوبی برای تجزیه و تحلیل و ارزیابی مدل کسبوکار، صاحب کسب و کار را به تفکر خلاق و نوآوری در ایجاد و ارائه ارزش به مشتریان تشویق میکند.
به طور خلاصه، استفاده از بوم کسب و کار میتواند به شما کمک کند تا دید واضحتری نسبت به عملکرد و استراتژیهای خود داشته باشید. همچنین به لطف بیزینس مدل می توانید ارتباطات داخلی و خارجی خود را بهبود دهید. در نهایت، بیزینس مدل به شما کمک میکند تا به سوی موفقیت و پایداری گام بردارید.
ساختار هزینه در مدل کسب و کار
ساختار هزینه در بیزینس مدل به بخشی از طراحی بوم مدل کسب و کار اشاره دارد که تمامی هزینههای مرتبط با اجرا و حفظ یک کسب و کار را شناسایی و تحلیل میکند. این ساختار به کسب و کارها کمک میکند تا درک بهتری از هزینههای ثابت و متغیر، هزینههای مستقیم و غیرمستقیم و نحوه تأثیر آنها بر مارجین سود داشته باشند. درک ساختار هزینه برای مدیریت مالی و تصمیمگیریهای استراتژیک ضروری است.
در ادامه، جزئیات بیشتری در مورد این عناصر ارائه میشود:
هزینههای ثابت
هزینههای ثابت هزینههایی هستند که مستقل از حجم تولید یا میزان فروش، ثابت باقی میمانند. این هزینهها میتوانند شامل اجاره دفتر، حقوق کارکنان، بیمه و هزینههای ماهانه اشتراکها باشند.
هزینههای متغیر
هزینههایی که با تغییر در حجم تولید یا میزان فروش تغییر میکنند، متغیر نامیده میشوند. مواد اولیه، هزینههای تولید مبتنی بر واحد و کمیسیونهای فروش نمونههایی از هزینههای متغیر هستند.
هزینههای مستقیم
این نوع هزینهها مستقیماً به تولید کالا یا ارائه خدمات مرتبط هستند. مانند هزینههای مواد اولیه و دستمزد تولید.
هزینههای غیرمستقیم
هزینههایی که به طور مستقیم قابل نسبت دادن به تولید یک محصول یا ارائه یک خدمت نیستند، اما برای اجرای کسب و کار ضروری هستند. این میتواند شامل هزینههای اداری، اجاره و تبلیغات باشد.
نقطه سر به سر
یکی از کاربردهای مهم تجزیه و تحلیل ساختار هزینه، محاسبه نقطه سر به سر است. این نقطه زمانی است که درآمدها دقیقاً هزینهها را پوشش میدهند و کسب و کار هیچ سود یا زیانی ندارد. فهم این نقطه برای برنامهریزی مالی و تعیین قیمتگذاری استراتژیک حیاتی است.
چگونه یک بوم کسب و کار خوب طراحی کنیم؟
طراحی یک بوم مدل کسب و کار خوب نیازمند درک عمیقی از کسبوکار شما و بازار هدفتان است. این فرآیند میتواند با چالشهایی همراه باشد، اما با دنبال کردن گامهای زیر، میتوانید به طور موثری به طراحی مدل کسب و کار خود بپردازید:
شناسایی بخشهای بازار
نوشتن بیزینس مدل را با شناسایی دقیق مشتریانی که میخواهید به آنها خدمترسانی کنید شروع کنید. بفهمید آنها چه کسانی هستند و نیازها و خواستههای آنها چیست.
تعریف پیشنهاد ارزش
توضیح دهید که چگونه محصول یا خدمت شما نیازهای مشتریان هدفتان را برآورده میسازد. پیشنهاد ارزش باید جذاب، منحصربهفرد و قابل تشخیص باشد.
مشخص کردن کانالها
در بیزینس مدل خود تعیین کنید چگونه محصولات یا خدمات شما به دست مشتریان میرسد. این شامل کانالهای فروش، توزیع و ارتباطی است.
تعریف روابط با مشتریان
تصمیم بگیرید که چگونه میخواهید با مشتریان خود ارتباط برقرار کرده و آنها را حفظ کنید. این میتواند از طریق خدمات شخصی، پشتیبانی آنلاین، انجمنهای کاربری و … باشد.
تعیین جریانهای درآمدی
مشخص کنید که چگونه از مشتریان خود پول دریافت میکنید. این شامل فروش محصولات، اشتراکها، لایسنسها و … است.
شناسایی منابع کلیدی
بررسی کنید چه منابعی (مانند نیروی انسانی، دانش فنی، مالی و فیزیکی) برای اجرای طرح بوم کسب و کار ضروری هستند.
تعریف فعالیتهای کلیدی
در بوم کسب کار خود تعیین کنید کدام فعالیتها برای ارائه پیشنهاد ارزش، دسترسی به بازار و درآمدزایی ضروری هستند.
بررسی شراکتهای کلیدی
تعیین کنید کدام شرکتها یا ارگانها میتوانند به عنوان شرکای کلیدی عمل کنند تا به شما در اجرای موفقیتآمیز کسب و کارتان کمک نمایند.
مدیریت ساختار هزینهها
ارزیابی کنید کدام بخشهای کسب و کار شما بیشترین هزینه را دارند و چگونه میتوانید به صورت مؤثر بودجهبندی کنید.
نکات مهم برای طراحی بیزینس مدل
- مشارکت تیمی: بهرهگیری از دانش و تجربیات مختلف اعضای تیم میتواند به ایجاد دیدگاههای گوناگون و ایدههای نوآورانه کمک کند.
- بازنگری و تکرار: بیزینس مدل شما یک سند زنده است. به طور مداوم آن را بازبینی و بر اساس بازخوردهای دریافتی و تغییرات بازار بهروزرسانی کنید.
- استفاده از مثالها: بررسی مدلهای کسب و کار موفق مشابه میتواند الهامبخش باشد و به شما ایدههایی برای طراحی بوم کسب و کار خود بدهد.
با دنبال کردن این گامها و نکات، شما میتوانید یک بوم کسب و کار مؤثر و جامع طراحی کنید که به شما کمک میکند تا دیدگاه روشنتری نسبت به کسب و کار خود داشته باشید و استراتژیهای موفقیتآمیزی را پیادهسازی کنید.
صفر تا صد طراحی بوم کسب و کار را تنها در چند ساعت یاد بگیرید!
اگر قصد طراحی بوم کسب و کار دارید اما نمی دانید از کجا شروع کنید، دوره آموزش بوم کسب و کار پروفسفر را به شما پیشنهاد میکنیم. شما با شرکت در این دوره بی نظیر با ریز و درشت بیزینس مدل آشنا میشوید و یاد میگیرید که چطور برای رسیدن به سود کلان، بهترین بوم را برای خود طراحی کنید. همچنین در این دوره به صورت رایگان به شما روانشناسی کسب و کار آموزش داده می شود.
فرصت طلایی یادگیری طراحی مدل کسب و کار را از دست ندهید و همین الان در دوره شرکت کنید!
دوره طراحی بیزینس مدل
در این دوره با نحوه طراحی بوم کسب و کار (بیزینس مدل) آشنا خواهید شد
دوره طراحی بیزینس مدل
در این دوره با نحوه طراحی بوم کسب و کار (بیزینس مدل) آشنا خواهید شد
برای دریافت مشاوره رایگان مهارت های درآمدزا، فرم زیر را تکمیل و ارسال نمایید
دیدگاهتان را بنویسید